Xe đạp địa hình (MTB) là gì? Cấu tạo và ưu nhược điểm của xe đạp MTB

Để khám phá những đường núi dốc, đồng cỏ gồ ghề hoặc cung đường hiểm trở, người ta thường sử dụng xe đạp địa hình. Vậy xe đạp địa hình được thiết kế như thế nào và có những loại nào? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây trên nghiahai.com để tìm hiểu chi tiết!

1. Xe đạp địa hình MTB là gì? 

Xe đạp địa hình MTB, viết tắt của Mountain Bike, là một loại xe đạp được thiết kế đặc biệt để vận hành trên các địa hình khắc nghiệt. Xe này có một số đặc điểm đáng chú ý:

• Khung và lốp: Xe đạp địa hình MTB được thiết kế với khung xe to, chắc chắn và lốp xe có nhiều gai hơn để cung cấp độ bám tốt trên mọi loại địa hình. Điều này giúp xe dễ dàng vượt qua các đường gồ ghề và đồi núi.
• Ghi đông: Ghi đông của xe đạp địa hình MTB thường được thiết kế thẳng, tạo ra tư thế ngồi thoải mái và cung cấp sự kiểm soát tốt hơn trong quá trình điều khiển.

Xe đạp địa hình MTB được phân loại thành nhiều dòng sản phẩm khác nhau, phục vụ cho các mục đích sử dụng và địa hình khác nhau.

Nếu bạn đam mê đạp xe địa hình trên những địa hình đồi núi thách thức, thì xe đạp MTB là lựa chọn lý tưởng. Tuy nhiên, khi sử dụng, người lái cần có kỹ năng và kinh nghiệm để điều khiển xe một cách an toàn.

2. Cấu tạo của xe 

Bộ khung sườn xe:

Đa số xe đạp sử dụng bộ khung sườn được chế tạo từ các vật liệu cứng, chắc chắn và có khả năng chịu lực cao như thép, titanium, nhôm,… Khung sườn của xe được coi như xương sống của xe đạp vì nó có chức năng quan trọng là kết nối các bộ phận khác thành một thể thống nhất.

Bộ khung sườn của xe bao gồm một số thành phần như sau:

• Khung sườn (frame): Đây là phần chính của bộ khung sườn, thường được làm bằng các vật liệu cứng và nhẹ như nhôm, thép carbon, hay titanium. Khung sườn xác định hình dáng và kích thước chung của xe đạp và đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải lực đạp từ người lái đến bánh xe.
• Phuộc (fork): Phuộc là bộ phận được gắn ở phía trước của khung sườn, giúp hấp thụ và làm giảm sốc từ địa hình. Phuộc thường được làm bằng thép hoặc hợp kim nhôm, và một số mẫu xe đạp địa hình còn sử dụng phuộc thủy lực hoặc phuộc khí nén để tăng khả năng thích ứng với địa hình khắc nghiệt.
• Cột yên (seat post): Cột yên là bộ phận giữ yên xe, có thể điều chỉnh độ cao và góc nghiêng phù hợp với sở thích và sự thoải mái của người lái.

Bộ khung sườn xe đạp được xem như một yếu tố quan trọng quyết định về sự cứng cáp, khả năng chịu lực và hiệu suất tổng thể của xe đạp.

Xe đạp địa hình MTB Giant ATX 620 26 inch Size S 26 inch có bộ khung sườn làm từ hợp kim nhôm bền bỉ

Hệ thống truyền lực:

Hệ thống truyền lực của xe đạp được coi là trung tâm vận hành chính, đóng vai trò quan trọng trong việc mang lại sự mượt mà, nhịp nhàng và trơn tru cho chuyển động của xe.

Hệ thống truyền lực bao gồm các thành phần sau:

• Bộ trục truyền động: Bộ trục truyền động gồm bộ trục chính, bộ trục đùi và bộ trục bánh sau. Chúng là những thành phần quan trọng trong việc truyền động lực từ người lái đến bánh xe. Thông qua hệ thống này, sức mạnh đạp được chuyển đổi thành chuyển động của xe.
• Hộp số: Một số mẫu xe đạp địa hình có hộp số, cho phép người lái thay đổi tỷ số truyền động để phù hợp với điều kiện địa hình và mục tiêu điều khiển. Hộp số cung cấp các tùy chọn vận tốc khác nhau để người lái có thể đạt được hiệu suất tối ưu trên mọi loại địa hình.
• Bộ đề: Bộ đề là một thành phần quan trọng trong hệ thống truyền lực, cho phép người lái thay đổi giữa các dải tốc độ khác nhau. Bằng cách điều chỉnh bộ đề, người lái có thể dễ dàng thay đổi lực đạp để điều chỉnh tốc độ và khả năng leo dốc.

Hệ thống truyền lực được thiết kế để đảm bảo truyền tải lực đạp từ người lái đến bánh xe một cách hiệu quả và mượt mà. Điều này đóng vai trò quan trọng trong hiệu suất tổng thể của xe đạp địa hình và mang lại trải nghiệm lái xe tốt hơn.

• Bàn đạp (pedal)

Bàn đạp xe đạp AVACYCLE M952 Đen được làm từ vật liệu nhựa nhẹ và gọn.

• Đùi trục giữa

Đùi trục giữa có vai trò quan trọng trong việc kết nối các bộ phận của hệ thống truyền lực.

• Đĩa xe

Xe đạp địa hình MTB Gammax 26-LEIMING-5.0-24S-HD 2020 26 inch được trang bị bộ 3 đĩa truyền động mạnh mẽ và mang lại trải nghiệm mượt mà cho người sử dụng.

• Xích xe

Xích xe là một bộ phận quan trọng trong hệ thống truyền động của xe đạp. Nó có chức năng kết nối và truyền động chuyển động giữa các bộ phận của hai bánh xe.

• Líp

Líp là một bộ phận trên xe đạp, nhận chuyển động từ xích và truyền nó đến bánh xe sau. Líp giúp bánh xe quay và chỉ quay theo chiều thuận, tạo ra sự di chuyển của xe.

Hệ thống chuyển động

Hệ thống truyền động của xe đạp MTB bao gồm hai bánh xe, bánh xe trước và bánh xe sau. Các bánh xe kết hợp với hệ thống truyền lực nhịp nhàng, giúp xe đạp tiến lên phía trước.

Xe Đạp Địa Hình MTB Phoenix BLAZE 27.5 inch có bộ bánh xe dày dặn và cứng cáp

Xe đạp địa hình MTB Phoenix BLAZE 27.5 inch được trang bị bộ bánh xe dày dặn và chắc chắn.

Bánh xe của xe đạp địa hình MTB được cấu tạo từ các thành phần chính sau:

• Trục: Trục bánh xe được làm từ thép, cho phép bánh xe quay quanh trục một cách linh hoạt thông qua các ổ bi.
• Moay-ơ: Moay-ơ là một thành phần chịu lực được làm bằng thép. Nó liên kết vành bánh xe với trục thông qua các nan hoa.
• Nan hoa: Nan hoa là các thanh nhỏ được làm từ thép và nối với nhau để giữ vành xe cố định và căng đều.
• Vành bánh xe: Vành bánh xe thường được làm bằng hợp kim nhôm hoặc thép. Đường kính của vành bánh xe thường khoảng 650mm, tạo nên kích thước phù hợp cho xe đạp địa hình.
• Săm và lốp: Săm và lốp được làm bằng cao su tổng hợp. Bề mặt lốp thường có gai hoặc hoa văn để tăng độ bám cho xe đạp và tránh trơn trượt trong quá trình đạp xe.

Bộ đề:

Xe đạp địa hình MTB thường được trang bị bộ đề trước và sau để điều chỉnh líp và đĩa. Bằng việc điều chỉnh bộ đề, hệ thống truyền lực có thể thích nghi với các địa hình khác nhau như dốc núi, đường sỏi, giúp việc đạp xe trở nên dễ dàng hơn. Bộ đề xe đạp bao gồm củ đề trước, sau, tay gạt đề và dây cáp.

Hệ thống lái:

Hệ thống lái của xe đạp địa hình MTB giúp người điều khiển xe dễ dàng kiểm soát hướng di chuyển. Lực tác động lên tay lái sẽ được truyền tới cổ phốt và càng trước của bánh xe. Càng trước đảm nhận vai trò điều khiển bánh xe trước, do đó, hướng di chuyển của xe phụ thuộc vào bánh trước. Hệ thống lái bao gồm tay lái (ghi đông) và cổ phốt.

Hệ thống phanh:

Hệ thống phanh, còn được gọi là hệ thống thắng, cho phép người đi xe điều chỉnh tốc độ hoặc dừng xe khi cần thiết, đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển. Hệ thống phanh xe đạp gồm tay phanh, dây phanh và cụm má phanh.

Hệ thống phanh của xe đạp địa hình MTB Txed Power 2.3Df 27.5 inch Size M có hai loại chính là phanh đĩa và phanh niềng.

Yên xe 

Yên xe đạp địa hình, như xe đạp MTB Gammax 26-FENGJUN-2.0-24S 2020 26 inch Size M, được thiết kế với yên thon dài và trang bị lớp đệm khí mềm mại, nhằm mang lại sự thoải mái và trải nghiệm tốt cho người sử dụng. Yên xe bao gồm các bộ phận chính sau:

• Vỏ yên xe: Thường được làm bằng chất liệu tổng hợp như da, giúp tạo cảm giác êm ái khi ngồi trên yên.
• Phần yên cứng: Đây là phần tạo hình dạng cho yên xe, thường được thiết kế mũi gọn và bo tròn.
• Khung dưới yên xe: Đây là phần kết nối giữa yên xe và các phần khác của xe đạp. Hầu hết các yên xe đều có bộ phận này, có cấu trúc gồm 2 đường song song. Tuy nhiên, cũng có những dòng xe có 1, 3 hoặc 4 đường song song.
• Bộ phận siết chặt: Dùng để gắn yên xe với bộ phận điều chỉnh chiều cao của yên, giúp yên được cố định vững chắc và an toàn.
• Bộ phận điều chỉnh độ cao: Cho phép người dùng điều chỉnh độ cao phù hợp của yên xe, giúp giảm rung và sốc truyền từ đường mòn lên khung xe, tạo cảm giác thoải mái hơn khi đạp xe.

3. Ưu điểm và nhược điểm của xe đạp địa hình MTB 

Hãy cùng xem qua bảng so sánh dưới đây để tìm hiểu về ưu điểm và nhược điểm của xe đạp địa hình từng loại nhé.

4. Phân loại xe đạp địa hình MTB 

Xe đạp địa hình băng đồng (Cross-Country)

Xe đạp địa hình băng đồng là một loại xe phổ biến trong danh sách các xe đạp địa hình. Nhờ sử dụng vật liệu nhẹ như nhôm hoặc carbon, xe này di chuyển nhanh chóng và thích hợp cho những người muốn khám phá các vùng nông thôn có đường không quá gồ ghề.

Xe đạp địa hình băng đồng có hai phiên bản nhỏ hơn, đó là Hard Tail và Full suspension.

Xe Hard Tail được trang bị giảm xóc ở phía trước và thường được sử dụng trên các địa hình ít chướng ngại vật và không có dốc như đường mòn, đường đất, đường sỏi đá hoặc thảm cỏ. Xe Full suspension có cả giảm xóc trước và sau, cho phép đi qua những địa hình ít bằng phẳng và đường gồ ghề.

Xe đạp địa hình leo núi (Freeride Mountain Bike)

Xe đạp địa hình leo núi có trọng lượng nặng hơn, do đó vận tốc di chuyển cũng chậm hơn so với xe đạp địa hình băng đồng. Xe được thiết kế với lốp lớn, bánh xe bền và hệ thống phanh mạnh hơn để leo lên các đồi núi hoặc cầu thang.

Xe đạp địa hình đổ đèo (Downhill Mountain Bike)

Đây là loại xe được sử dụng chủ yếu để đổ đèo hoặc đi trên các đoạn đường cực kỳ khắc nghiệt nhờ vào thiết kế khung xe lớn và chắc chắn. Xe đạp đổ đèo thường được trang bị 2-3 phuộc giảm xóc, giúp giảm thiểu tác động từ đường đi gồ ghề như đá hoặc rễ cây.

5. Một số lưu ý khi sử dụng xe đạp địa hình MTB

Khi sử dụng xe đạp địa hình MTB (Mountain Bike), có một số lưu ý quan trọng mà bạn nên biết. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng xe đạp địa hình MTB:

• Kiểm tra trạng thái của xe: Trước khi sử dụng, hãy kiểm tra các bộ phận của xe đạp như phanh, bánh xe, hệ thống truyền động và lốp xe. Đảm bảo rằng chúng đang hoạt động tốt và không có hỏng hóc.
• Điều chỉnh áp suất lốp: Áp suất lốp xe đạp địa hình MTB cần được điều chỉnh phù hợp. Áp suất quá cao có thể làm giảm khả năng bám đường và tăng nguy cơ trượt. Trong khi đó, áp suất quá thấp có thể gây khó khăn khi đạp và làm tăng nguy cơ gãy lốp.
• Sử dụng hệ thống phanh một cách chính xác: Xe đạp địa hình MTB thường được trang bị hệ thống phanh mạnh mẽ. Hãy biết cách sử dụng phanh một cách chính xác để giảm tốc độ hoặc dừng xe an toàn. Hãy luyện tập để làm quen với cả phanh trước và phanh sau để có thể điều chỉnh tốc độ và kiểm soát xe tốt hơn.
• Chọn tư thế đúng khi điều khiển xe: Để có sự kiểm soát tốt hơn, hãy chọn tư thế đúng khi điều khiển xe đạp địa hình MTB. Hãy giữ tư thế cân bằng, cúi người linh hoạt và đặt cả hai tay lên vị trí phù hợp trên tay lái.
• Đọc và hiểu địa hình: Trước khi điều khiển xe trên địa hình khó khăn, hãy đọc và hiểu địa hình trước đó. Những cung đường dốc, gồ ghề và có chướng ngại vật có thể đòi hỏi kỹ năng và kinh nghiệm lái xe đạp địa hình.
• Đội mũ bảo hiểm: Để đảm bảo an toàn khi sử dụng xe đạp địa hình MTB, luôn đội mũ bảo hiểm.
• Lựa chọn trang phục phù hợp: Khi sử dụng xe đạp địa hình MTB, hãy chọn trang phục thích hợp để đảm bảo thoải mái và an toàn. Nên mặc áo có chất liệu thoáng khí và linh hoạt để hạn chế việc quá nóng và giữ cho cơ thể khô ráo. Ngoài ra, hãy đảm bảo mang theo các phụ kiện như găng tay và kính bảo vệ để bảo vệ tay và mắt khỏi các tác động bên ngoài.
• Luyện tập kỹ năng lái xe địa hình: Để sử dụng xe đạp địa hình MTB một cách an toàn và hiệu quả, hãy luyện tập kỹ năng lái xe địa hình. Điều này bao gồm việc nắm vững kỹ thuật cưỡi xe, quản lý tốc độ, điều chỉnh trọng lượng cơ thể và xử lý các tình huống khó khăn trên đường.

6. Có nên sử dụng xe đạp địa hình MTB không?

Xe đạp địa hình là một sự lựa chọn phù hợp cho những người yêu thích thể thao, khám phá và đối mặt với thử thách, mong muốn vượt qua các địa hình khó khăn. Nếu bạn là một người thích mạo hiểm và đối mặt với mọi thử thách, thì đây là sản phẩm hoàn hảo dành cho bạn.

Trên đây là bài viết chia sẻ đến bạn những thông tin về xe đạp địa hình MTB. Hi vọng những thông tin này sẽ mang lại hữu ích cho bạn trong việc chọn lựa xe đạp nhé!

Xe đạp Nghĩa Hải

administrator

Nghĩa Hải là đơn vị duy nhất được độc quyền phân phối sản phẩm Maruishi Nhật Bản trên toàn bộ Lãnh thổ Việt Nam.

Xem các bài khác